زندگی جور دیگری در شهرهای شمالی جریان دارد و بدون اغراق رشت گل سرسبد آن ها است. امان از شهر رشت و زیبایی‌های محوکننده و بی بدیل‌اش؛ هنوز از میدان شهرداری رشت به خیابان امام نرسیده‌ای که عطر غلیظ ماهی دودی، سبزی‌های معطر محلی، ترشی‌ها، … و مزه ملایم شوری که در هوای مطبوع و متبوع رشت پرسه می‌زند و به همراه رطوبت خاص شهرهای شمالی به آرامی نوازش‌ات می کند، هوش از سر آدمی می‌برند. رشت شهر ساده، اما غریبی است؛ پر از شوق زندگی، امید و آرزوهای کوچک و بزرگ و البته دل‌انگیز. رشت شهر عاشق شدن نیست، اما شهر عاشق ماندن است. هر روز و هر لحظه می‌شود توی یکی از چندین بازار و بازارچه سنتی با مردمان خونگرم و لهجه‌های شیرین‌شان غلت خورد و لذت برد از زیبایی های تمام ناشدنی این رشت عجیب با مردمان نجیب و مهمان‌نوازش. حال اگر هوس رشت گردی و دیدن بازارهای متنوع آن و بازارگردی در رشت به سرت زده، با «بلد» به راحتی می توانی سرکی در شهر بکشی و هر کجا برایت دلربا بود را به عنوان مقصد انتخاب کنی.
1. بازار بزرگ رشت
برای بازارگردی در رشت، بدون شک بازار بزرگ رشت یکی از بهترین گزینه‌ها ست. جایی از زمان، درست در حالی که شاهان قاجار پکی به قلیان می‌زدند 14 کاروانسرا یکی یکی در رشت ساخته می‌شد و به وسیله راسته‌های متعددی به هم متصل شد تا یکی از زیباترین و دل انگیزترین بازارهای ایران را در قلب رشت وسعت بدهند و تقریبا به شمایل امروزی‌اش در آورند. این بازار که در زمان حمله لشکر زندیه و بعدها سربازان آقا محمدخان قاجار به تاراج رفت، روزگاری محل تجمع بازرگانان کشورهای همسایه برای خرید ابریشم و برنج بوده و در دوران قاجاریه دوباره با ساخت کاروانسراهای 14گانه‌اش احیا شد. بزرگ‌ترین بازار روباز کشور، مملو از خاطره و مملو از قربان صدقه های دوست داشتنی گیلک‌هاست و گشت و گذار در آن ساعت‌ها و حتی روزها زمان می برد. در کنار بازارگردی در رشت، بازدید از کاروانسراهای قدیمی و راسته‌های مختلف آن و خرید سوغاتی و مایحتاج روزانه و همچنین گپی گرم با فروشنده های گیلک که درست مثل طبیعت بی‌نظیر گیلان سرزنده و با ذوق هستند و صد البته منتظر کوچک‌ترین بهانه‌ای برای شادی و ضرب‌گرفتن روی اولین وسیله ای که بتواند در قامت یک ساز خوشنوایی کند، از جمله لذت های دلنشین این بازار است. البته به جهت شلوغی همیشگی این بازار، توصیه می‌شود از تاکسی یا مسیریاب های کار«بلد» استفاده کنید. در ادامه سری می‌زنیم به راسته های مختلف و رنگارنگ این عروس زیبای گیلان.
راسته ماهی فروشان
این قسمت از بازار بزرگ از جذاب‌ترین راسته‌های بازار رشت برای بازارگردی در رشت بوده و ماهیگیران هر روز صید خود را در آن به فروش می‌رسانند. برای خرید بهترین و تازه‌ترین ماهی های صید روز باید در اولین ساعات صبح خود را به این راسته برسانید؛ معمولا تا ظهر دیگر چیز دندان گیری نصیب خوابالوها نخواهد شد. هنگام غروب هم صیدهای تازه دیگری به بازار می‌رسند و به یاد داشته باشید شب ها به خاطر خلوت تر بودن بازار ماهی، معمولا قیمت ها شکسته می‌شود و خرید ارزان‌ترین خواهید داشت. در کنار انواع ماهیان دریای خزر نظیر ماهی سفید، شاه کولی، کپور و کفال و همینطور شنیدن آوازهای گیلکی صیادان و فروشنده‌ها، می‌توانید شاهد چوب زدن ماهی‌ها هم باشید (یکی از فروشندگان روی دسته‌ای از ماهی‌ها قیمت نسبتا پایینی تعیین می کند و مدام قیمت را برای افرادی که به دورش حلقه زده‌اند و به زودی تعدادشان افزایش می‌یابد تکرار کرده تا فردی از بین حاضرین قیمت بالاتری را اعلام کند. این روند آنقدر تکرار می‌شود تا دیگر کسی قیمت بالاتری ندهد و ماهیان به بالاترین قیمت اعلام شده فروخته می‌شوند.)؛ ماهی فروش‌ها چنان هیجانی به آن می‌دهند که شما خود را در بازار بورس بزرگ نیویورک تصور می‌کنید. چوب زدن ماهی‌های صید شده، درست مثل رقص بومی لرها از جمله اتفاق های خاطره انگیز زندگی هر ایرانی برای بازارگردی در رشت خواهد بود.
راسته میوه فروشان
یکی از شلوغ ترین و البته سرزنده‌ترین بخش های بازار رشت، راسته میوه فروشان بوده و محلی‌ها از شهرهای کوچک و روستاهای اطراف محصولات باغی و خانگی خود را برای فروش به این محل می آورند. در این راسته میوه‌های فصل نظیر انواع پرتقال و نارنگی، کیوی، سیب، لیمو شیرین و ترش، زیتون در شکل های مختلف، اقسام آلوچه ها، خانواده محترم هلوها، زردآلو، ازگیل ها، صیفی جات و … به فراوانی در دسترس هستند. این راسته مانند اکثر راسته های بازار رشت تا ساعات پایانی شب پا بر جا است و جای مناسبی برای بازارگردی در رشت است.
راسته سبزی و ترشی فروشان
این راسته مملو از فوت و فن های جادویی آشپزان گیلک است؛ از فرآورده‌های بی شمار نارنج و انار تا سبزی‌های خاصی که فقط در بازارهای شمال کشور می‌توانید به دست آورید و هر کدام یکی از اصلی‌ترین چاشنی‌های خوراک‌های بی‌نظیر و لذیذ گیلان هستند. از انواع آلوچه ها و آلوها گرفته تا ناردون، آب نارنج، رب نارنج، رب انار، آب انار، مرباهای مختلف، آب لیمو محلی، دلال (مخلوطی از سبزی های معطر شمالی که به تفکیک برای ماست، آلوچه، مرغ و ماهی شکم پر، نوع مخصوصی از دلال مورد استفاده قرار می‌گیرد.) و همچنین علاوه بر سبزی‌های خوراکی و مورد آشپزی متداول، برخی سبزی‌های خاص شمال که در ماه های مشخصی از سال در دسترس هستند (مثل سرسم، اناریجه، خالواش، چوچاق، زلنگ، اوجی و …) نیز در این راسته از بازار یافت می‌شود. برای خرید بهترین سبزی ها خصوصا در ماه های گرم سال باید حتما تا قبل از ظهر خودتان را به بازار رشت برسانید.
از دیگر راسته‌های اصلی بازار رشت باید به تنها بخش مسقف آن یعنی راسته زرگران اشاره کرد. همچنین راسته مسگران، چینی فروشان، دو مرتبه، صادقیه و … از بخش های محبوب این بازار برای گردشگران و بازارگردی در رشت هستند.
آدرس: برای رسیدن به بازار بزرگ رشت، «بلد» را دنبال کنید تا به میدان شهرداری رشت و سپس خیابان امام که ورودی اصلی این بازار است برسید و غرق در شوق و زندگی شوید.
2. بازار سبزه میدان رشت
بازار سبزه میدان، شهرت خود را مدیون بوستان و میدانی بوده که در مجاورت آن قرار گرفته است. سبزه میدان یکی از مکان‌های قدیمی و پر بازدید شهر است که در زمان ناصرالدین شاه بازسازی شده و یکی از مقاصد محبوب گردشگران به حساب می‌آید. بازار کوچکی که در کنار بوستان زیبای سبزه میدان و با همین نام قرار دارد و از طراحی منحصر به فردی هم برخوردار است، در مرکز رشت و در نزدیکی میدان شهرداری واقع شده است.
آدرس: سبزه میدان مسیرهای دسترسی متعددی دارد؛ می توانید از مسیر میدان شهرداری رشت و خیابان علم الهدی به سبزه میدان دسترسی داشته باشید. همچنین این بازار و بوستان از جنوب به بلوار لاکانی، از غرب به خیابان بیستون و از جنوب غربی به خیابان پیرسرا متصل است.
3. جمعه بازار
این بازارچه محلی در 17 کیلومتری رشت و در مسیر رشت صومعه سرا قرار دارد و اهالی روستاهای اطراف محصولات خانگی و باغی و کشاورزی‌شان نظیر پرتقال، انواع نارنگی، چای، برنج هاشمی و دودی، کیوی، مرغ، اردک و غاز و … و نیز پوشاک، کلوچه محلی، رشته خوشکار، آگرده، اشپل لقمه و مایحتاج روزمره را برای فروش و امرار معاش به این محل می‌آورند. مسافران کار«بلد» معمولا برای خرید سری به این بازار کوچک محلی می‌زنند و ترشی‌های خانگی، مرغ، اردک و تخم‌مرغ‌های محلی از جمله هدف‌های آن‌ها به شمار می رود. البته ناگفته نماند نباید گول نام این بازار را خورد؛ جمعه بازار سال‌ها در روز جمعه در این محل برپا می‌شده، اما با این‌که چند سالی می شود که به جای جمعه، پنجشنبه‌ها برگزار می‌شود، ولی همچنان با نام قدیمی خود شناخته می شود.
آدرس: کیلومتر 17 رشت-صومعه سرا
4. چهارشنبه بازار
رشت دو چهارشنبه بازار معروف دارد. اولی بازارچه آقا سید شریف است که چهارشنبه‌ها در اطراف بقعه آقا سید شریف بر پا می‌شود و از حدود 30 سال پیش از منطقه ورزلات به مکان فعلی انتقال پیدا کرده است. به طور معمول مایحتاج خانگی و پوشاک در این بازار داد و ستد می‌شود، اما در زمان برداشت محصول برنجکاران، تبدیل به یکی از بازارهای فروش برنج شده و اهالی از مناطق مختلف برای خرید و فروش برنج به این بازار رهسپار می‌شوند. بازار آقا سید شریف در 9 کیلومتری رشت واقع شده است.
بازارچه دوم متعلق به دهستان چوکام از توابع بخش خمام است که روزگاری بسیار پر رونق بوده و در روزهای چهارشنبه برگزار می‌شود و یک بازار نیم روزی به شمار می رود. در این بازار هم تقریبا محصولاتی که در سایر بازارهای رشت وجود دارد را می توان یافت، اما به صورت عمده محصولات باغی نظیر پرتقال و نارنگی و همین طور زیتون در کنار انواع طیور بیشتر به چشم می آید. این بازارچه در نزدیکی خمام و شمال رشت در منطقه ای بسیار زیبا و سرسبز و کیلومتر 15 مسیر رشت-انزلی قرار دارد.
5. یکشنبه بازار رشت
از جمله معروف‌ترین یکشنبه بازارهای رشت باید به بازار یکشنبه‌های خمام اشاره کرد که در 15 کیلومتری رشت و در جاده منتهی به بندر انزلی قرار دارد و صنایع دستی، انواع سبزی‌ها و محصولات دامی در این بازار به فروش می‌رسد.
همچنین در 15 کیلومتری شرق رشت و در مسیر رشت لاهیجان، بازار یکشنبه های شهر کوچک کوچصفهان برپا می‌شود و علاوه بر فروش محصولات و صنایع دستی مربوط به بازارهای رشت، فروش دام در آن بسیار پررونق است.
6. بازار ساغریسازان
محله ساغریسازان و بازارچه معروف آن یکی از محلات قدیمی رشت به شمار می رود و بازارچه این محله که نام خود را از پیشه اصلی کاسبان این محله در گذشته یدک می‌کشد، پس از بازار بزرگ رشت، یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین بازارچه‌های رشت بوده و به دلیل بافت سنتی و دکان های قدیمی اش و صد البته زغال‌اخته و آلوچه‌های مختار و یخ در بهشت های رجب مقصد جذاب و خوشمزه‌ای برای بازدیدکنندگان است.
آدرس: این بازار در خیابان مطهری رشت، محله ساغریسازان (روبارتان) و در نهایت خیابان رحمت سمیع و در نزدیکی حمام حاجی واقع شده است.
سایر بازارها
از جمله بازارهای روزانه و هفتگی رشت برای بازارگردی در رشت، باید به پیربازار یا شنبه بازار اشاره کرد که در نزدیکی رشت واقع شده و چند سالی می شود به خاطر بازارچه‌های محلی روستاهای اطراف و البته نزدیکی به رشت، از رونق افتاده است. بازارچه میوه و تره بار سلیمانداراب واقع در خیابان شیون فومنی رشت که چند سالی می شود ساماندهی و مسقف شده، یکی از بازارچه‌های شناخته شده عرضه میوه و تره بار باغداران و اهالی منطقه به شمار می‌رود. میدان میوه و تره بار میرزا کوچک خان نیز در محله استقامت و خیابان خزر واقع بوده و یکی از میادین عمده فروش میوه و محصولات باغی در رشت به حساب می‌آید.
